پارسی را به جهان، رونق و آوازه از اوست / کامیار عابدی این مقاله با توجه به ویژگی‌های زبانی هر قوم و نیز خصوصیات زبان فارسی دری و همچنین نقش سعدی در تحول این زبان به بیان مقدمه‌ای در زمینه‌ی نثر سعدی و برخی از نثرنویسان معاصر و متأثر از سعدی می‌پردازد که در مکتب سعدی و از وی در امر نگارش خویش بهره‌ها برده‌اند 1403/2/1 ۱۰:۵۱
سهم عدم در هستی / زهرا قزلباش اگر آغاز تمدن‌های بزرگ در جهان را در اواخر دوران نوسنگی یعنی از حدود ده هزار سال پیش در نظر بگیریم، بزرگ‌ترین تمدن‌ها باید از حدود هشت هزار سال قبل (حدود پنج هزار سال قبل از میلاد) به مرور ایجاد شده باشند. 1403/1/29 ۱۱:۱۴
دانش‌پژوه، پدر نسخه شناسی / محمود حقیقی کتابدار، کتاب‌شناس، محقق و فهرست‌نگار معاصر، محمدتقی دانش‌پژوه در ۱۲۹۰ش در دهکدۀ ناندَل، از توابع آمل، به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا احمد دَرکایی دلارستاقی لاریجانی، از مجتهدان بنام آمل بود. دانش‌پژوه پس از طی تحصیلات اولیه، نزد پدر و تنی چند از همشهریان خود به فراگیری ادبیات عرب، منطق و فلسفه پرداخت. 1403/1/29 ۱۰:۵۳
ایرجا! رفتی و آثار تو ماند / محمدعلی همایون‌کاتوزیان ایرج افشار (۱۶ مهر ۱۳۰۴ ـ ۱۸ اسفند ۱۳۸۹) پژوهشگر فرهنگ و تاریخ ایران، ایران‌شناس، کتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه، پایه‌گذار کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و «پدر کتاب‌شناسی ایران»، بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینه‌های کتاب‌شناسی، کتاب‌داری، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوع‌های دیگر تألیف، تصنیف و تصحیح کرده است. 1402/12/20 ۱۱:۱۴
چرا کوروش در متون مذهبی ذوالقرنین نامیده شد؟ / مهدی بشارت درباره اینکه چرا ذوالقرنین را بدین لقب نامیدند، توجیهات فراوان و گوناگونی شده است و معمولاً همان مواردی را که مفسران پیشین برشمرده‌اند، دیگران تکرار کرده اند. 1402/12/1 ۱۰:۵۵
گزارش دکتر احمد تفضلی از سفر علمی به سنت‌پترزبورگ نخستین نشست شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی (فرهنگستان سوم) ۲۶ شهریور ۱۳۶۹ برگزار شد. زنده‌یاد دکتر احمد تفضّلی (زادۀ ۱۶ آذر ۱۳۱۶ اصفهان)، استاد برجستۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران در تاریخ ۱۱ تیرماه ۱۳۷۰ به عضویت پیوستۀ فرهنگستان برگزیده شد. 1402/9/18 ۱۲:۱۹
دست‌خط‌هایی از «ایرج افشار» که برای نخستین‌بار منتشر می‌شود روز، هجدهم اسفند، سیزدهمین سال‌یاد وداع با «ایرج افشار»، عضو شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بود. 1402/12/20 ۱۱:۵۸
«از مهستان تا بهارستان» در بررسی تاریخ مرم‌سالاری در ایران آنچه به وضوح مشخص است اینکه نظام غالب حکومتی در ایران پیش از اسلام، از نوع سلطنت موروثی بوده است. این نوع از حکومت تفاوت‌های عمده‌ای با سیستم حکومت دموکراتیک دارد و بر خلاف نقش مؤثر مردم در نظام‌های سیاسی دموکراتیک، در نظام‌های مونارشی، حاکم تصمیم‌گیرنده نهایی است. با این وجود، در برخی ادوار تاریخ ایران، نشانه‌هایی از وجود برخی از عناصر دموکراسی در ساختارهای حکومتی مشاهده می‌شود. 1402/12/9 ۱۱:۲۸
سند «خیلی محرمانه» درباره اسلامی ندوشن! سندهایی مربوط به بررسی دو اثر محمدعلی اسلامی ندوشن توسط ساواک و وزارت فرهنگ و هنر در دوران پهلوی نشان می‌دهد درباره آثار او حساسیت‌هایی وجود داشته است. 1402/9/7 ۰۸:۵۶
آفریننده‌ی دوباره‌ی زبان یکم اردیبهشت‌ماه، روز آغاز نگارش کتاب «گلستان» را روز سعدی نامیده‌اند؛ شاعر پرآوازه قرن هفتم هجری، ملقب به «استاد سخن» و «شیخ اجل» که در کنار بزرگانی چون حافظ، فردوسی، خیام، مولانا و نظامی از قله‌های ادبیات فارسی به‌شمار می‌رود و آوازه هنر او در تمام اعصار در بسیاری از مناطق جهان پراکنده است. 1403/2/1 ۱۰:۱۰
استاد مصطفی ملکیان: رواقی‌گری آدمی را به اخلاق و معنویّت سوق می‌دهد مصطفی ملکیان، نویسنده، مترجم و روشنفکر برجسته کشورمان است که در کار روشنفکری خود بیش از هر چیزی بر اصلاح فرهنگ و اخلاق تأکید دارد. با این حال، برخی هم با نگرش و آرای او موافق نیستند و انتقادهایی را ابراز می‌دارند. 1403/2/1 ۰۹:۵۶
محمدعلی نویدی: ایرانیان پیش از فلسفه، اندیشه‌‌ورزی داشته‌اند فلسفه و هنر دو مقوله جدایی‌ناپذیرند و این موضوع خواسته یا ناخواسته از همان بدو شکل‌گیری تمدن وجود داشته است. دلیل این هم‌زیستی و آمیختگی، تفکر عمیق و تحلیل مقولات مختلف اجتماعی و انسانی، در مقاطع مختلف تاریخی و بر اساس موقعیت‌های مختلف و جریانات مهم است. 1403/1/25 ۱۲:۳۵
گزارش تصویری آیین چهلمین روز رحلت آیت‌الله سیدمحمد موسوی بجنوردی آیین چهلمین روز رحلت آیت‌الله سید محمد موسوی بجنوردی برگزار شد. 1403/1/19 ۰۹:۳۴
گزارش تصویری آیین‌های تشییع و ترحیم آیت‌الله سیّدمحمّد موسوی بجنوردی آیین‌های تشییع و ترحیم آیت‌الله سیّدمحمّد موسوی بجنوردی، عضو شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی؛ در صبح دوشنبه، هفتم و شامگاه سه‌شنبه، هشتم اسفند ١۴٠٢ برگزار شد 1402/12/9 ۱۲:۳۶
گزارش تصویری شب «محمّدحسن سمسار» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی / بخش دوم هفت‌صد‌وسی‌اُمین شب از سلسلۀ شب‌های مجلۀ بخارا با همکاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به تجلیل و تکریم یک‌عمر فعّالیّت علمی «محمّدحسن سمسار»، مشاور عالی بخش هنر و معماری و عضو شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اختصاص یافت که عصر دوشنبه، 23 بهمن در این مرکز برگزار شد. 1402/11/25 ۱۲:۴۳