در طول تاریخ فرهنگ و دانش انسان، بررسی زبان همواره به‌عنوان موضوعی مهم مورد توجه بوده است. ازاین راه، در طول دورن‌های پیاپی و در سرزمین‌های گوناگون جنبه‌های ساختی و معنایی زبان مورد بررسی قرار گرفته است. در دوران کنونی نیز بررسی زبان از دیدگاه‌های نظری و کاربردی گوناگون بیش از پیش گسترش یافته و در نتیجه به‌نوبۀ خود در عمق بخشیدن به دانش انسانی بس مؤثر بوده است. با این‌حال، بی‌شک آشنایی با چگونگی و نیز گسترش نظرات و پژوهش‌های اندیشه‌گران و زبانشناسان دوران‌های گذشته دربارۀ زبان به ژرف‌تر شدن بینش ما در این زمینه کمک می‌کند. کتاب حاضر نیز به منزلۀ تلاشی به‌همین منظور و در همین سو می‌تواند به‌شمار رود.
در این کتاب کوشش شده تا بررسی و توصیفی متناسب دربارۀ سیر بررسی زبان و نیز اصول مکتب‌ها و نظریه‌های زبانشناسی از آغاز تا زمان کنونی ارائه شود و روشن است که تدوین چنین کتابی که به گسترۀ وسیعی از اندیشه‌ها و نظریه‌های زبانشناسی می‌پردازد کار بس دشوار است.

فصل اول: مقدمه
فصل دوم: دستور زبان یونانی
فصل سوم: دستور زبان لاتین و دستور زبان سنتی
فصل چهارم: پیدایش برخی نگرشهای تازه درباره بررسی زبان در سده های جدید
فصل پنجم: زبانشناسی تاریخی و تطبیقی در سده نوزدهم
فصل ششم: نظریات فردنیان دو سوسور و آغاز زبانشناسی جدید
فصل هفتم: گسترش مکتبها و نظریة های زبان شناسی در اروپا
فصل هشتم: نظریة های زبانشناسی در انگلستان
فصل نهم: زبانشناسی ساختگرای آمریکایی
فصل دهم: نظریة دستور زبان گشتاری
فصل یازدهم: قاعده های نحوی در نظریة اصلی دستور زبان گشتاری
فصل دوازدهم: معناشناسی
فصل سیزدهم: معناشناسی زایا
فصل چهاردهم: نظریة دستور زبان حالت
فصل پانزدهم: نظریة اصلاحی دستور زبان گشتاری
فصل شانزدهم: نظریة حاکمیت و مرجع گزینی
فصل هفدهم: زبان آموزی کودک
فصل هجدهم: فراگیری زبان دوم

زبان شناسی