مبانی اکتشافات ژئوفیزیک
- نویسنده: ادویناس. رابینسون، کیت کورو
- مترجم: محمدرضا حیدریان شهری
- تاریخ انتشار: 1395
- شابک - ISBN: 978-964-386-069-1
- ناشر: دانشگاه فردوسی مشهد
- شمارگان - تیراژ: 500
- نوبت چاپ: 4
- تعداد صفحات: 750
- فروست انتشارات: 421
- قطع: وزیری
- نوع جلد: شومیز
- اطلاعات بیشتر:
- عنوان به انگلیسی: Basic exploration geophysics, c1988.
- قیمت کتاب چاپی (ریال): 1900000
-
اين كتاب آشنائي كاملي بر روشهاي ژئوفيزيكي مورد استفاده براي اكتشاف منابع معدني اندازهگيري ساختمان زمين براي مقاصد زمينشناسي و دانش مهندسي است. اين روشها شامل برداشتهاي لرزهنگاري انكساري و انعكاسي، برداشتهاي گراني و ميدان مغناطيسي برداشتهاي مقاومت الكتريكي و ميدان الكترومغناطيسي، و ژئوفيزيك ثبت چاهي است.
اين روشها در سطحي مناسب براي ارائه درس ژئوفيزيك اكتشافي براي دانشجويان سال دوم يا سوم رشته زمينشناسي يا مهندسي و براي زمينشناسان متخصص، مهندسان و ساير دانشمندان بدون آشنائي قبلي با ژئوفيزيك ارائه گرديده است. براي فهم مطالب خواننده بايستي در هندسه و جبر و مثلثات توانمند باشد. اطلاعات قبلي زمينشناسي و فيزيك در حد سال دوم زمينشناسي و فيزيك عمومي 1 و 2 دانشگاهي توصيه مي شود.
عناوين اين كتاب بحث متعادلي از روشهاي مدرن صحرائي و دستگاهها، روشهاي عمل آوردن دادهها، و وجوه مهم تعبير و تفسير را ميسازد. همه اصول عملي جستجو مرحله به مرحله تشريح شده و براي فهم بيشتر با نمونههاي عملي نمايش داده شده است. روشهاي مهم دادهپردازي كامپيوتري و تعبير و تفسير و همچنين روشهاي گرافيكي معرفي شدهاند.
اگر چه كه مطالب اين كتاب مانند كتابهاي ديگر مقدماتي اكتشافات ژئوفيزيكي است اما چند جنبه مهم كه متمايز از روشهاي متداول است در اين كتاب گسترش يافته است. از پديدههاي هندسي مسير موج لرزهاي و جبهه موج براي توضيح روابط بين امواج انكساري و انعكاسي و ساختمان زمين استفاده فراوانتري به عمل آمده است.
به وسيله اين پديدههاي هندسي تكامل مسائل رياضي بطور كاملتر با شكل همآهنگ گشته كه اعمال فيزيكي مهم را نمايش ميدهد. عبارتها با بررسي اين دياگرامها ميتواند تأييد گشته بدون اين كه نيازي به اعمال جبري يا مثلثاتي فوقالعاده باشد.
برداشتهاي انعكاسي لرزهاي نيازمند اعمال كامپيوتري زيادي بوده تا دادههاي معنيداري نمايش داده شود. در اين كتاب هر كدام از مراحل اساسي عمل آوردن دادهها به تفصيل معرفي شده و هر عمل كامپيوتري با نمودار و روابط ساده توضيح داده شده است. دانش قبلي از اعمال رياضي در هم آميختگي يا اعمال اساسي جداسازي براي فهم اين نوع نمايش دادن نياز نيست.
كوشش قابل ملاحظهاي براي توضيح معني فيزيكي آنوماليهاي گراني مبذول شده است. يك اندازهگراني به عنوان ارزشي نگاه ميشود تا با مقايسه آن با مقدار تئوري محاسبه شده براي مدل زمين ايدهال توضيح داده شود. تصحيحات متداول براي اثرات عرض جغرافيائي، ارتفاع، و جرم اضافي يا كمبود جرم به مقدار تئوري گراني اعمال ميشود و نه به مقدار اندازهگيري شده در هنگامي كه آنوماليگراني محاسبه ميشود. اگر چه نتيجه از نظر عددي مشابه همان مقداري است كه از طريق مرسوم ژئودزي با تصحيح مقدار اندازهگيري شده بدست ميآيد با اين ترتيب وضعيت مختلفي گذاشته ميشود كه براي مقاصد اكتشافي و زمينشناسي مناسبتر است.
در بحث تفسير آنومالي مغناطيسي تحليل شدت كل ميدان تاكيد شده و نه مولفه قائم ميدان كه در اكثر بحثهاي مقدماتي مورد توجه قرار ميگيرد. توجه زيادي به چگونگي محاسبه مولفههاي مختلف ميدان و سپس تركيب آنها براي بدست آوردن شدت كل آنومالي معطوف شده است. دليل براي تغيير در اين تاكيد از مولفه قائم به كل شدت ميدان آنومالي اين است كه اكثر برداشتهاي مدرن مغناطيس سنجي با مغناطيسسنجي هوايي كل شدت ميدان انجام ميشود.
دو مساله برداشتهاي الكتريكي در مطالب مقدماتي اكتشافات ژئوفيزيكي قبلاً مورد توجه نبوده است.
نخست تحليل هندسي مقاومت الكتريكي نيمكره اطراف يك الكترود است كه براي تكميل روابط متداول مقاومت بدون رجوع به محاسبات انتگرالي استفاده ميشود.
دوم تحليل هندسي چگالي جريان بوده كه براي تخمين اثر نسبي مناطق مختلف در زمين در اندازهگيريهاي الكتريكي مورد استفاده قرار ميگيرد.
وسايل ژئوفيزيكي مدرن به تفصيل تشريح شدهاند. اصول علمي كه بر پايه آن دستگاه طراحي شده و جنبههاي عملي صحرائي هر دو مورد تاكيد قرار رگرفتهاند.
-
فصل 1 جستجو
فصل 2 امواج لرزهاي
فصل 3 امواج لرزهاي انكساري و ساختمان زمين
فصل 4 امواج لرزهاي انعكاسي و ساختمان زمين
فصل 5 برداشتهاي لرزه اي
فصل 6 عملآوري دادههاي لرزهاي انعكاسي و تعبير و تفسير
فصل 7 جاذبه زمين
فصل 8 برداشت گراني سنجي
فصل 9 گراني بوگروزمينشناسي
فصل 10 مغناطيس زمين
فصل 11 اندازهگيري آنوماليهاي ميدان مغناطيسي
فصل 12 آنوماليهاي مغناطيسي و منابع زمينشناسي آنها
فصل 13 برداشتهاي ژئوالكتريكي
فصل 14 ثبت چاهي ژئوفيزيكي
-
اکتشافهای زیرزمینی -- روشهای ژئوفیزیکی